3 marca przypada 98 rocznica urodzin profesora Edmunda Małachowicza, architekta, który swoim uporem i tytaniczną pracą sprawił, że katedra św. Jana Chrzciciela na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu odzyskała hełmy.
Powojenne gruzy
Urodzony w Wilnie, kształcił się już po wojnie we Wrocławiu. Pracował przez kilka lat w Miastoprojekt Wrocław, po czym objął stanowisko miejskiego konserwatora zabytków. Był rok 1965. „To były czasy, gdzie było jeszcze trochę takiej atmosfery kowbojskiej. Kiedy zostałem konserwatorem, w tym samym dniu dostałem telefon, że na dworcu niszczą secesyjne balustrady. Przyjechałem, ale już część była zniszczona. Reszty zabroniłem” – wspomina profesor Małachowicz w książce dr Elżbiety Grodzkiej „Profesor Edmund Małachowicz. Architekt i konserwator. Autentyczność i wiarygodność zabytku architektury” wydanej w roku 2020 przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Wrocławskiej.
Szczyt zachodni katedry wrocławskiej (1970) przed konserwacją, podczas konserwacji, po konserwacji, oprac. E. Małachowicz, z archiwum rodziny Małachowiczów fot. za: www.pwr.edu.pl
1989 1989 1991
fot. za: www.polska-org.pl
Więcej o historii hełmów wrocławskiej Archikatedry można przeczytać TUTAJ
Dorobek i pasja
Edmund Małachowicz. Architekt, laureat konkursów, członek PAN-u. Autor kilkunastu publikacji książkowych o zabytkach Wrocławia i Wilna oraz prac z dziedziny konserwacji zabytków. Jego tytuły i osiągnięcia można mnożyć. Jednak przede wszystkim, mimo olbrzymich trudności i niesprzyjających okoliczności politycznych, walczył o historię i ocalenie powojennych zabytków Wrocławia. Uratował przed rozbiórką m.in. zabytkowy pałac Hatzfeldów i zespół klasztorny sióstr dominikanek. Kochał gotyk, kierował badaniami wykopaliskowymi. Aktywny w pracy twórczej przez ponad 60 lat. Zmarł w wieku 90 lat.
Główne prace
Katedra we Wrocławiu z hełmami projektu prof. Edmunda Małachowicza
powojenna odbudowa kilku kościołów i innych zespołów zabytkowych
kościół NMP na Piasku we Wrocławiu
kościół bernardynów we Wrocławiu
kościół św. Krzysztofa we Wrocławiu
katedra św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
kościół św. Klary i św. Jadwigi we Wrocławiu z Mauzoleum Piastów Śląskich we Wrocławiu
zabudowa północnej strony ul. Katedralnej we Wrocławiu
prace restauracyjne w katedrze wrocławskiej, od 1969
renowacja wnętrza kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu po pożarze
rekonstrukcja lub projekt hełmów na wieżach kilkunastu kościołów, m.in.:
kościoła św. Wojciecha we Wrocławiu
katedry wrocławskiej, 1991
katedry częstochowskiej, 1997
kościoła św. Henryka na ulicy Glinianej we Wrocławiu, 2003
powojenny projekt adaptacji ruin Pałacu Hatzfeldów we Wrocławiu
Serdecznie zapraszamy do lektury ciekawego artykułu o Don Kichocie wrocławskiej (i nie tylko) architektury, który swoje życie poświęcił walce o ochronę średniowiecznych zabytków i danie szansy kolejnym pokoleniom na piękniejszy Wrocław. O tym, z czym musiał się mierzyć, opowiada autorka monografii dr inż. arch. Elżbieta Grodzka z Katedry Konserwacji Architektury i Rewaloryzacji Krajobrazu Kulturowego na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.